Integracja Sensoryczna (SI)
Metoda Integracji Sensorycznej (SI) jest jedną z kompleksowych metod terapeutycznych. Jest stosowana w odniesieniu do dzieci z opóźnieniem w rozwoju psychoruchowym, trudnościami w nauce, z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego, dzieci z ADHD i autyzmem. Integracja sensoryczna to proces organizujący (integrujący) docierające do mózgu informacje zmysłowe (sensoryczne) płynące zarówno ze środowiska jak i z ciała, tak aby mogły być one użyte do celowego działania. Tak więc mózg rozpoznaje, interpretuje i segreguje informacje płynące z receptorów:
- wzrokowych,
- słuchowych,
- smakowych,
- dotykowych,
- proprioceptywnych (czucie głębokie),
- przedsionkowych (zmysł równowagi).
tak, aby mogły zostać one użyte w działaniu, będącym odpowiedzią na wymagania otoczenia.
Wszelkie zaburzenia związane z rozwojem psychomotorycznym, napięciem mięśniowym, koordynacją ruchową, równowagą, koncentracją uwagi, nadpobudliwością, zaburzeniami emocjonalnymi i zachowaniem mogą być spowodowane nieprawidłowym przetwarzaniem, jak i rejestrowaniem poszczególnych systemów zmysłowych.
Terapia Integracji Sensoryczna jest formą zabawy kierowanej. Ma na celu dostarczenie dziecku podczas aktywności ruchowej odpowiedniej ilości bodźców sensorycznych. Dostarczane bodźce wywołują poprawę integracji bodźców docierających z otoczenia oraz z ciała dziecka. Zabawy podczas prowadzonych zajęć terapeutycznych wpływają korzystnie na prawidłowy rozwój sfery emocjonalnej i poznawczej dziecka. Wspomagają proces uczenia się i niwelują problemy z koncentracją. Wprowadzanie do terapii coraz bardziej skomplikowanych zadań podnosi zaangażowanie dziecka w zajęcia oraz zwiększa jego samoocenę. Prawidłowo prowadzona terapia normalizuje reakcje dziecka na różnego rodzaju bodźce docierające z jego ciała i otoczenia, m.in. dotyk, na który wcześniej reagowało np. rozdrażnieniem lub który ignorowało.
Pamiętaj! Z zaburzeń integracji sensorycznej się nie wyrasta a dysfunkcje te w późniejszym okresie mogą negatywnie wpływać na proces uczenia się i rozwój społeczno-emocjonalny dziecka.
Terapia SI skierowana jest dla dzieci :
- z grupy ryzyka (zagrożona ciąża, obciążenia okołoporodowe, cesarskie cięcie, wcześniactwo, czynniki dziedziczne),
- z opóźnieniem rozwoju psychoruchowego,
- wykazującymi opóźnienia w rozwoju mowy,
- z zaburzeniem uczenia się (trudności z czytaniem, pisaniem, trudności z koncentracją uwagi),
- z nadpobudliwością psychoruchową,
- z zaburzeniami uwagi (ADD),
- z dysleksją, dysgrafią, dysortografią, dyskalkulią,
- z autyzmem, zespołem Aspergera,
- z MPD (Mózgowe Porażenie Dziecięce),
- z zespołem Downa,
- z niepełnosprawnością intelektualną,
- z obniżoną równowagą i koordynacją ruchową,
- wykazującymi nadwrażliwość lub podwrażliwość słuchową, wzrokową, dotykową, przedsionkową,
- z zaburzeniami planowania ruchowego,
- z chorobą lokomocyjną.
Objawy zaburzeń SI u Twojego dziecka
- Silna, negatywna reakcja na mycie głowy, czesanie i obcinanie włosów
- Trudności z rozumieniem poleceń
- Silna, negatywna reakacja na mycie twarzy
- Słaba reakcja na ból
- Słaba równowaga, kłopoty z nauką jazdy na rowerze
- Nie lubi przytulania
- Preferuje tylko pewne typy jedzenia
- Zbyt lekko lub zbyt mocno ściska przedmioty
- Trudności z koncentracją
- Nadwrażliwość na dźwięki
- Kłopoty z artykulacją, opóźnienia w rozwoju mowy
- Trudności z pisaniem, wycinaniem
- Trudności z ubieraniem się
- Wciąż się potyka, jest niezgrabne ruchowo, kłopoty na W-Fie
- Unika chodzenia boso
- Chodzi na palcach
- Stale narzeka na metki
Wskaźniki zaburzeń u niemowląt i małych dzieci:
- Ma trudności z jedzeniem (trudności ze ssaniem, gryzieniem, preferowanie ograniczonych typów pokarmów)
- Ma trudności ze spaniem (trudności w zasypianiu, częste wybudzenia w nocy i kłopoty z ponownym zaśnięciem)
- Dziecko jest bardzo poirytowane przy zmianie ubrania, wydaje się mu być niewygodnie w określonych typach ubrań
- Nie lubi być przytulane, odpycha się od osoby, która go trzyma w ramionach
- Jest nadmiernie aktywne, wciąż w ruchu lub też jest letargiczne, ospałe
- Występują opóźnienia w rozwoju w zakresie „kamieni milowych” : dziecko późno siada, późno raczkuje (lub pomija ten etap), późno stawia pierwsze kroki, późno wypowiada pierwsze słowa lub wypowiada całe zdania pomijając okres gaworzenia, wokalizacji
- Unika manipulacji zabawkami/przedmiotami zwłaszcza tymi, które wymagają zręczności
- Mało wyraźna reakcja na ból, opóźniona reakcja na ból
- Nie umie się samo uspokoić np. poprzez ssanie smoczka, patrzenie na zabawkę, słuchanie głosu opiekuna
Wskaźniki zaburzeń u dzieci w wieku przedszkolnym:
- Trudności z opanowaniem treningu czystości
- Potyka się, obija o przedmioty, ma słabą równowagę, jest niezgrabne ruchowo
- Nie zwraca uwagi na skaleczenia
- Jest nadwrażliwe na hałas (często zatyka uszy, samo hałasuje – mruczy, śpiewa pod nosem), nadwrażliwe na pewne zapachy,
- Nie lubi być przytulane, nie lubi pewnych typów ubrań, narzeka na metki,
- Bardzo źle znosi mycie głowy, mycie twarzy
- Ma kłopoty z nauką jazdy na rowerze
- Unikanie nowych zabaw ruchowych
- Jest nadmiernie aktywne, wciąż w ruchu lub też jest letargiczne, ospałe
- Ma trudności z opanowaniem lub unika czynności takich jak: zapinanie ubrań, zdejmowanie butów, wiązanie butów, rysowanie, wycinanie
- Szybko przechodzi od płaczu do śmiechu, ma nagłe wybuchy złości
- Opóźnienia w rozwoju mowy, kłopoty z artykulacją, trudno zrozumieć, co dziecko mówi
- Dziecko ma trudności ze zrozumieniem poleceń
- Dziecku trudno skupić się na jednej czynności
Wskaźniki zaburzeń dzieci w wieku szkolnym:
- Jest nadwrażliwe na hałas (często zatyka uszy, samo hałasuje – mruczy, śpiewa pod nosem), nadwrażliwe na pewne zapachy,
- Nie lubi być przytulane, nie lubi pewnych typów ubrań, narzeka na metki,
- Dziecko nie może usiedzieć w miejscu, jest wciąż w ruchu, wierci się w ławce, wstaje podczas lekcji lub też dziecko jest ospałe, prowadzi siedzący tryb życia
- Dziecko ma trudności z czytaniem zwłaszcza na głos
- Dziecko ma kłopoty z pisaniem, pisze wolno, nie mieści się w liniach, nieprawidłowo trzyma długopis
- Dziecko wolno wykonuje zadania, jest prawie zawsze ostatnie
- Dziecko jest niezdarne, często potyka się
- Przyjmuje nieprawidłową postawę przy biurku
- Myli słowa dźwiękowo podobne
- Mowa dziecka jest niewyraźna, występuje nieprawidłowa artykulacja
- Dziecko ma trudności z koncentracją uwagi